We hebben al eerder aangegeven als JessLokaal dat de verdeling van de belangrijkste inkomstenbron voor de gemeente Schagen - het gemeentefonds – moet gaan veranderen. Dat geldt uiteraard voor alle gemeenten in Nederland. We spreken hier over een bedrag van ruim € 30 miljard. Al geruime tijd wordt onderzocht hoe het opnieuw kan worden verdeeld. In 2023 is overeengekomen dat er een nieuw stelsel zou komen die dat regelt.
Trap op, trap af
In de huidige situatie is geregeld dat de gemeenten profiteren van de rijksuitgaven, hoe meer rijksuitgaven, hoe meer de gemeenten geld ontvangen vanuit het gemeentefonds. Andersom geldt uiteraard ook, mindere uitgaven, betekende automatisch minder inkomsten voor de gemeenten.
Systeem werkt vandaag de dag niet meer
Binnen de huidige regelgeving gaan al meer taken bijna automatisch over van het rijk naar de gemeenten. Denk hierbij aan een groot deel van de zorg, maar ook aan de jeugdzorg, besparing op de veiligheid, coronomaatregelen en bezuiniging op de landelijke politie. Binnen JessLokaal hebben we bij de burgemeester al vaal aandacht gevraagd dat we te weinig wijkagenten hebben binnen onze gemeente. Maar we zien ook dat de werkdruk voor deze al te weinig wijkagenten toeneemt doordat ze ook een bijdrage moeten leveren aan andere taken binnen de politie, als surveillance, ME etc.
Landelijk wordt dit erkend, echter….
De Gemeenten samen hebben via de VNG al eerder verzocht om verbetering van de bestaande verdeling, omdat de huidige verdeling achterhaald en verouderd is. Het mag duidelijk zijn dat wij ook als JessLokaal aangegeven hebben dat we baat hebben bij een stabiele en voorspelbare inkomsten uit het gemeentefonds, hiermee zijn we samen in staat om een goed en gedegen meerjarig beleid te ontwikkelen.
VNG en het Rijk erkennen dit
De VNG en het Rijk hebben de Raad voor het Openbaar bestuur (ROB) om advies gevraagd om te komen tot een beter en consistent verdeelmodel voor het gemeentefonds. Hiervoor hebben ze in oktober 2021 een rapport uitgebracht, Hierbij is ook aan het licht gekomen dat de eigen inkomsten voor een gemeente ook van groot belang is. We hebben nu als gemeente schagen twee belangrijke inkomsten, OZB en toeristen- en forensenbelasting.
Nieuw Kabinet
Het komt er kort op neer dat het nieuwe Kabinet in hun coalitieakkoord in het nieuwe verdeelmodel voor het gemeentefonds onvoldoende rekening heeft gehouden met het ROB-advies. Volgens het ROB bevat het voorstel patronen die niet uitlegbaar zijn en keuzes die meer bestuurlijke verantwoording behoeven. Daarbij moet er meer rekening worden gehouden met de draagkracht van gemeenten. Maar we zien dat de invoering van een uitlegbaar, transparant en robuust model voor de bijdrage uit het gemeentefonds niet kan worden waargemaakt.
JessLokaal verwacht hardere acties van de gemeenten
We worden redelijk op onze wenken bediend als JessLokaal, want tijdens de vergadering van de VNG is er veel kritiek geleverd. We spreken de wens uit dat dit voldoende actie is om het Kabinet duidelijk te maken dat er grenzen zijn. En we zien hier weer dat er geen verschil is tussen lokale politieke partijen als landelijk partijen, want die hebben duidelijk geen enkel invloed op het landelijk beleid van het Kabinet. Wij kunnen daartegen eenvoudiger tegen het landelijk beleid actie ondernemen.
